De NVVE vindt het zorgwekkend dat er onder artsen nog zoveel onwetendheid bestaat over de waarde van de wilsverklaring en de kansen die een goed opgestelde verklaring biedt voor zowel patiënt als arts. De reacties onder de column op Medisch Contact spreken boekdelen. Een apotheker beweert daar zelfs ten onrechte dat een wilsverklaring alleen geldig is als deze via een notaris is opgesteld.
Laten we, zoals Bert Keizer zelf voorstelt, de feiten eens op een rijtje zetten. Om te beginnen heeft de wetgever bepaald dat een schriftelijke wilsverklaring het mondelinge verzoek vervangt. De tuchtrechter heeft onlangs bovendien bevestigd dat een ondertekende wilsverklaring zelfs voldoende basis kan zijn voor euthanasie bij een wilsonbekwame persoon, mits de verklaring ‘kraakhelder’ is.
Natuurlijk heb je geen garantie, je moet er nog wel een dokter bij zoeken die bereid is aan het verzoek te voldoen. De NVVE zegt daarom voortdurend dat euthanasie geen recht is dat je kunt afdwingen, ook niet met een kraakheldere wilsverklaring. Maar we kennen inmiddels genoeg gevallen waarin de dokter dankzij het houvast van de wilsverklaring er voldoende van overtuigd raakte dat het verzoek – ook al kon het niet mondeling worden herhaald – vrijwillig en weloverwogen tot stand was gekomen, al langere tijd leefde en inderdaad de innige wens was van de persoon toen die nog wilsbekwaam was. De wilsverklaring heeft daarnaast de functie van gespreksdocument. Nog altijd hebben veel mensen er moeite mee om het onderwerp bij hun (huis)arts aan te kaarten. De wilsverklaring is een mooie aanleiding om het er samen eens over te hebben.
Noem de wilsverklaring met een verzoek om euthanasie daarom niet zinloos. Overschat de waarde niet (de patiënt), maar onderschat deze evenmin (de dokter).